Tussen Keulen (48 km.) en Parijs (480 km.), omringd door het weelderige oeverbos van het riviertje de Erft, ligt Museum Insel Hombroich. Onverwacht, op een stille nazomerdag in september, ben ik daar op zachtmoedige en tegelijk hardhandige wijze geconfronteerd met mijn bekrompen, eenzijdige en über-rationele visie op Natuur en Kunst.
Elk klein en elk groot natuurmonument, waar ook in Nederland, is bewegwijzerd met onderwijzende teksten op rustieke tableaux. Die borden en panelen oefenen een magische aantrekkingskracht op mij uit: "Ai, het blauwgrijze purperklokje bloeit hier in het voorjaar! Inderdaad, wat is het hier prachtig en schitterend!" Zonder deze verklaringen vind ik het landschap nogal gewoon. Maar dankzij die explicatie pak ik mijn fototoestel, zodat ik later beargumenteerde adviezen aan vrienden en kennissen kan geven om ook eens te struinen door de Zeewaardse Wielen in Wapsermade.
In elk klein en groot museum, waar ook in Nederland, worden kunstwerken begeleid door fraai vormgegeven tableaux met onmisbare informatie: over de kunstenaar en diens geboorte- en sterfjaar, de titel van het schilderij of het beeld, de stijlperiode, de betekenis, de vergelijking met andere werken. Meestal zet ik eerst mijn leesbril op om die teksten door te nemen, dan pas doe ik een stap achteruit om het schilderij te bekijken: "Ja ja, dat dacht ik al, Yves Klein, die kleur, dat blauw, geweldig!" Vaak pak ik mijn fototoestel, zodat ik later beeldende adviezen kan geven aan vrienden en kennissen om ook naar het Stedelijk in Stadskanaal te gaan.
Museum Insel Hombroich, een volkomen unieke museumervaring. In het landschap langs de rivier, op een oppervlakte van 14 hectare, staan kleine en grote rechthoekige paviljoens, van buiten baksteen, van binnen wit gepleisterd, waar hedendaagse kunst is tentoongesteld in harmonische en soms schrille combinaties met oorspronkelijke objecten uit Afrika, Azie, Oceanie en Zuid Amerika.
Je wandelt door een rijk landschap, met arcadische vergezichten en intieme doorkijkjes. Overal staan bijzondere planten en bloemen, oude platanen en lanen met tamme kastanjes. Je loopt langs meren en moerassen, waar vreemdsoortige eenden dobberen en een soort otters zwemmen. Maar nergens staat een bordje, niets wordt uitgelegd. Je voelt dat je in een unieke biotoop bent, maar je weet niet waarom. Het maakt me onzeker. Zijn dat wel otters? Hoe oud zijn die platanen? Wat zijn dat voor grote lila bloemen?
Je krijgt een plattegrond van het park mee, met wat summiere informatie over de kunstverzamelingen in de paviljoens. Maar geen bord, geen paneel, geen video, geen woord. Waar is die Matisse? Zijn dat beelden uit Azie en waar dan in Azie of is het toch moderne kunst? Een beeld van Arp, een vreemd apparaat van Schwitters? Is die stoel van Breuer? Komt die zetel uit Afrika? Er schijnen schilderijen van Fautrier te hangen, nooit van gehoord. Moet ik dat mooi vinden? En Tadeusz, is die beroemd? Maar gelukkig ontdek ik opeens de signatuur van de Meester onder deze prent: Rembrandt!!! Ik herken godzijdank de afkorting GK: een echte Gustav Klimt!!! Beroemd, dus mooi...
Even ben ik bang om als een snob door de mand te vallen. Ik moet mijn ratio uitzetten, mijn bekrompenheid afleggen. Maar dan lukt het me om ongeinformeerd door de natuur te wandelen en onbevooroordeeld kunst te beleven. Helemaal niet moeilijk, zeer bevrijdend, nieuw...
Ik vertaal de tekst in de folder van Museum Insel Hombroich: "Dit is geen conventioneel Museum met didactische aanwijzingen. De bezoeker wordt uitgenodigd om van zijn eigen waarneming en oordeel uit te gaan. En daarom ontbreekt er ook in het park bewegwijzering en informatie over flora en fauna."
Tussen de middag rusten we even uit in het restaurant. Op lange tafels staat heerlijke soep, voortreffelijk brood, fruit, geurige thee. Nergens een prijskaartje. Ik informeer voorzichtig... "U hoeft hier niet apart voor te betalen, het is bij de toegangsprijs voor het museum inbegrepen. Maar als u onze spijs en drank waardeert, mag u uw gift achterlaten in een van de mandjes".
Waardepaling achteraf.
Dit keer geen plaatjes bij mijn tekst, geen verwijzing naar een website. Zoek het zelf maar uit.
Leuk stuk Bartho, en ik voel helemaal met je mee. De eerste keer dat ik Insel Hombroich bezocht is ondertussen een jaar of 10 geleden, een volgend bezoek staat op de TeBezoeken-lijst. Een aanrader voor iedereen die 'iets' met kunst & cultuur heeft, een aanrader voor allen die dat nog niet hebben.
BeantwoordenVerwijderenEn ik kan het niet laten een linkje achter te laten: http://inselhombroich.de/?lang=en