Het is een stille zondagochtend in het kleine Drentse dorp.
Het is zonnig, het is fris, het is 11 uur. Veel mensen zijn hier op de fiets
gekomen.
De hoge witte ruimte is volgestroomd met zeker honderd
mensen, veel meer dan we hadden verwacht. Nogal wat ouderen maar ook een paar kinderen
en jongeren. Een bejaard echtpaar deelt elkaar en anderen in hun rij
pepermuntjes uit. Onze vrijwilligers schenken koffie, wijzen mensen naar hun
plaats, slepen nog wat stoelen aan.
Ik loop naar het kleine podium en zie dat alle ogen op mij zijn gericht.
Vanzelf houdt het geroezemoes op. Het openingsritueel kan beginnen; even voel
ik mij een voorganger…
Met een toespraak, een zondagse preek, open ik vandaag het
Culturele seizoen 2016-2017 in ons intieme theater, de Melkfabriek in Bunne bij
Eelde.
“Herinneren jullie het nog? Dat warme gevoel van
saamhorigheid? De gewijde sfeer en de veiligheid van die zondagse kerkdienst?
Dit lijkt er een beetje op, vinden jullie niet?
Ik vermoed dat veel jongeren dit gevoel niet kennen. Jammer,
maar het bestaat nog wel.
Want gelukkig zijn niet alle kerken gesloten en sommige
kerken zijn verbouwd tot prachtige concertzalen en toneelpodia. In de
architectuur en in de rituelen zie je allerlei overeenkomsten tussen de
erediensten in kerken en theaters. Dus jongeren: kom naar het theater, zolang
het nog kan!
Even een vraagje: hoeveel jongeren van 18 jaar zitten er nu
in de zaal? Ik vraag dat omdat ik op 15 september in Trouw (inderdaad, misschien wel de beste krant van
Nederland) een opvallend artikel las van Pauline Valkenet. Hier de kop: IEDERE
18-JARIGE EEN CULTUURBONUS VAN 500 EURO TEGEN DE ANGST”.
Ik citeer:
"Een museum bezoeken. Een boek kopen. Een film in de bioscoop
of een toneelstuk in het theater zien. Naar een concert gaan. Alle jongeren die
in Italië wonen en dit jaar 18 worden of zijn geworden, kunnen de komende tijd
op cultureel gebied los gaan. Want zij ontvangen van hun overheid een bijzonder
verjaardagscadeau: ze krijgen 500 euro die ze tot eind 2017 aan culturele
activiteiten kunnen besteden.
Alle 574.953 tieners die in 1998 zijn geboren, kunnen zich –
ook als de niet de Italiaanse nationaliteit hebben – vanaf vandaag registreren
voor de ‘cultuurbonus’. De maatregel kost de staat 290 miljoen euro.
Premier Matteo Renzi kondigde de bonus vorig jaar november
aan, na de aanslagen in Parijs. Toen werden 90 mensen, onder wie een
Italiaanse, door Islamitische terroristen doorgeschoten in de concertzaal
Bataclan. Renzi zei toen vooral niet te willen dat de Italianen als reactie
thuis zouden gaan zitten; hij wil dat ze uitgaan, naar concerten, naar
tentoonstellingen.
De premier zei: ‘Als Italianen zullen wij muziek nooit gaan
haten. Zij dromen van terreur, wij antwoorden met cultuur. Zij slaan beelden
kapot? Wij houden van kunst. Zij vernietigen boeken? Wij zijn het land van
bibliotheken. Met deze cultuurbonus investeren we in onze identiteit’ Einde
citaat”.
“Beste mensen, kunnen jullie je zoiets in Nederland
voorstellen?
Hou je vast, nu komt de donderpreek waar jullie op zaten te
wachten! Dat hoort zo op zondagochtend. En ík vind het lekker om te doen. Dus
nogmaals: kunnen jullie je zoiets in Nederland voorstellen? Vast niet, want
jullie vinden dat er weinig goeds kán komen uit die knoflooklanden met hun
begrotingstekorten.
In dit land zette een staatssecretaris voor cultuur, nu
fractievoorzitter van een regeringspartij, kunstenaars neer, en met name
acteurs, als mensen die met de rug naar het publiek staan en met uitgestoken
handen naar de subsidies uit Den Haag…
In dit land hebben theaters en productiehuizen in hoge
financiële nood hun programmering bijna op de nullijn moeten zetten…
Hier hebben wethouders de oorlog verklaard aan de
bibliotheken en worden lokale kunstraden beroofd van de laatste paar duizend
euro subsidie…
Hier zijn complete orkesten en operagezelschappen de laatste
jaren weggesaneerd…
In héél Nederland hebben nog maar 50 acteurs een vaste baan (voorpaginanieuws Trouw)…
Hier hebben musici de helft van hun salaris moeten inleveren
en hier leven de meeste acteurs en beeldend kunstenaars onder het bestaansminimum…
Hier in dit rijke land, waar ondertussen in de kleinste
dorpen en steden burgerwachten worden opgericht van getatoeëerde kleerkasten om
de doodsbang gemaakte burger zogenaamd te beschermen tegen de levensgevaarlijke
vluchteling en de verkrachtende vreemdeling.
Dit rijke land met zijn stinkriool op Twitter vol gekanker en
onderbuikgevoelens.
Dit rijke land waar een politieke beweging alle moskeeën en
het liefst ook alle theaters wil sluiten.
Dan Italië: wat een toekomstvisie met lef, wat een krachtig
antwoord op terreur, wat een investering in de cultuur en dus in de identiteit van
het land, wat een geloof in de jeugd.
En wat een origineel idee: een cultuurbonus van 290 Miljoen
Euro, niet om theaters en concertzalen te subsidiëren, maar om jongeren te
verleiden kennis te maken met kunst.
Is dat veel, 290 miljoen voor de jeugd? Vergelijk het maar met
de totale rijksbegroting voor cultuur: 390 miljoen jaarlijks voor álle
Nederlanders… Sorry minister, ik vergat even die fooi van 10 miljoen extra voor
een paar nooddruftige festivals”.
“Beste mensen (ik had bijna ‘beminde gelovigen’ gezegd), ik
sta hier om het culturele seizoen 2016-2017 te openen. Jullie kunnen vandaag
vijf mooie theater- en muziekvoorstellingen bezoeken op vijf podia hier in
Eelde en Bunne. En nog gratis ook, mede dankzij een subsidie van de gemeente. Wij
kunnen niet garanderen dat dat volgend jaar weer lukt, net zo min als we kunnen
beloven dat het volgend jaar weer zo’n prachtige nazomerdag wordt.
Geniet hier, op het podium van De Melkfabriek, van de
eenakter ‘De Beer’ van Tsjechov. Ook in dat stuk speelt geld een grote rol,
maar mét een wonderbaarlijke verrassing zoals het Tsjechov betaamt”.Mijn vader zou nu zeggen: veel devotie bij de eredienst (van het theater) en nog een zalige zondag!"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten